Голова болит

Содержание

голова болит
в башкирский

Ихтик

Уф, болит голова, подошвы ног холодны как лед

Уф, башым зыңҡый, аяҡ табандарым боҙ кеүек һалҡын (М. Тажи)

Iskander Shakirov

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

У меня болит голова (горло, нога, рука, спина, грудь, сердце, желудок, печень)

Минең башым (тамағым, аяғым, ҡулым, арҡам, күкрәгем, йөрәгем, ашҡаҙаным, бауырым) ауырта

Iskander Shakirov

Между тем в хозяйствах девяти районов республики на каждую голову скота заготовлено более 30 центнеров кормовых единиц.

Ә республиканың туғыҙ районы хужалыҡтарында һәр шартлы мал башына 30 центнерҙан ашыу мал аҙығы берәмеге әҙерләнгән.

bashrm.ru

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

У меня болит голова (ухо, глаз, нога, руки, горло, сердце)

Минең башым (ҡолағым, күҙем, аяғым, ҡулым, тамағым, йөрәгем) ауырта

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

Как у меня болит голова!

Башым ауыртыуға түҙеп кенә булһасы!

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

Голова большая, вытянутая, более светлая, у самцов с ветвистыми (до 9 отростков) рогами, которые сбрасываются в марте-апр., новые отрастают к июлю.

Башы ҙур, оҙонса, асығыраҡ төҫтә, ата М. тармаҡлы (9 тармаҡҡа тиклем) мөгөҙҙәре бар, улар март-апр. төшә, яңылары июлгә үҫеп сыға.

Bashkir Encyclopedia

Оперение густое, плотное, преобладающая окраска серая (самцы обычно более яркие), голова, крылья и хвост чёрные.

Ҡауырһын ҡапламы ҡуйы, тығыҙ, күберәк һоро төҫтә (ата ҡоштар ғәҙәттә сағыуыраҡ), башы, ҡанаты һәм ҡойроғо ҡара.

Bashkir Encyclopedia

Спина и верхняя ч. головы зеленовато-серые, бока более светлые, с 8-12 буро-чёрными полосами, брюхо белое.

Арҡаһы һәм башының өҫкө өлөшө йәшкелт һоро, ян‐яғы аҡһылыраҡ, көрән‐ҡара төҫтәге 8-12 һыҙыҡ бар, ҡорһағы аҡ.

Bashkir Encyclopedia

Осенью самец окрашен как самка, отличается более светлой головой с маленьким хохолком, наличием светлой полосы между клювом и глазом и тёмно-синей спиной.

Көҙ көнө ата ҡош менән инә ҡош бер төҫтә, ата ҡош бәләкәй өлпөлө асығыраҡ төҫтәге башы, күҙенән суҡышына тиклем асыҡ һыҙат булыуы, ҡара күк арҡаһы менән айырыла.

Bashkir Encyclopedia

Кроме того, 55 фермерских хозяйств приобрели животноводческое оборудование, 174 лошади, 3473 головы крупного рогатого скота, более 400 голов мелкого рогатого скота и 3000 голов птицы.

Бынан тыш, 55 фермер хужалығы малсылыҡ ҡорамалдары, 174 ат, 3473 баш һыйыр малы, 400-ләп ваҡ мал һәм 3000 баш ҡош-ҡорт һатып алды.

bashrm.ru

МИГРЕНЬ, гемикрания, приступы боли, чаще в одной половине головы.

МИГРЕНЬ, гемикрания, ғәҙәттә, баштың ярты яғының ауыртыуы, өйәнәк.

Bashkir Encyclopedia

Аграрии девяти районов Башкортостана заготовили по 30 и более центнеров кормоединиц на условную голову скота.

Башҡортостандың туғыҙ районы аграрийҙары мал башына иҫәптә 30 һәм унан артығыраҡ центнер мал аҙығы берәмеге әҙерләгән.

bashrm.ru

В Башкирии заготовлено по 30 и более центнеров кормовых единиц на условную голову скота

Төбәктә шартлы мал башына иҫәптә 30-ҙан ашыу центнер мал аҙығы берәмеге әҙерләнгән

bashrm.ru

Объем финансовой поддержки — более восьми тысяч рублей на условную голову.

Финанс ярҙамы күләме һәр шартлы мал башына һигеҙ мең һумдан ашыу булды.

bashrm.ru

Сёдла отличались по форме лук, ленчика и деталям отделки: переднюю луку делали более высокой, иногда вырезали в виде головы птицы, ж-ного или змеи, часто устанавливали вертикально, заднюю — низкой и более наклонной.

Эйәрҙәр ҡашаға, ҡаптал формаһы һәм биҙәлеше менән айырылған: алғы ҡашын бейегерәк эшләгәндәр, ҡайһы ваҡыт ҡош, йәнлек йәки йылан башы рәүешендә юнғандар, йыш ҡына уны вертикаль рәүештә, артҡыһын тәпәшерәк һәм ауышыраҡ ҡуйғандар.

Bashkir Encyclopedia

В этих районах заготовлено по 34 и более центнера кормовых единиц на одну условную голову скота.

Был райондарҙа шартлы мал башына 34-шәр һәм унан күберәк центнер мал аҙығы берәмеге әҙерләнгән.

bashrm.ru

Между тем в трех районах республики — Архангельском, Бураевском и Янаульском — на каждую условную голову скота уже заготовлено по 30 и более центнеров кормовых единиц.

Шул уҡ ваҡытта республиканың өс районында — Архангел, Борай һәм Яңауылда — шартлы мал башына 30 центнерҙан күберәк мал аҙығы берәмеге етештерелгән.

bashrm.ru

— Более половины работников культуры не имеют собственной крыши над головой.

— Мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәренең яртыһынан ашыуының үҙ торлағы юҡ.

bashrm.ru

1 голова

баш

единица счёта скота

баш

аҡыл, баш

4.

ж м

и

ж

чего, кому-чему;

разг.

баш, башлыҡ

передняя часть отряда, группы

и т.п.

баш

пищевой продукт в виде шара, конуса

баш

на голову (обрушиться, посыпаться и т.п.) чью — башҡа (төшөү)

Русско-башкирский словарь > голова
2 болеть

I

ауырыу, сирләү, сырхап тороу

за кого-что, о ком-чём;

перен.

борсолоу, ҡайғырыу, әрнеү

за кого-что;

перен.

,

разг.

яныу, көйөү, көйөнөү

болеть душой (сердцем) за кого-что, о ком-чём и без доп. — ныҡ борсолоу, көйөү, ҡайғырыу, йән әсеү, йөрәк һыҙлау

II

несов.

ауыртыу, һыҙлау, зеңкеү

Русско-башкирский словарь > болеть
3 перекурить

выкурить слишком много

артыҡ күп (саманан тыш) тартыу

перекурил, теперь голова болит — саманан тыш тартҡанмын, хәҙер баш ауырта

превзойти по количеству выкуренного

артыҡ (күп) тартыу

куря, испробовать

тартып ҡарау

Русско-башкирский словарь > перекурить
4 бритый

сәсе (һаҡал-мыйығы) ҡырылған (ҡырып алынған)

Русско-башкирский словарь > бритый
5 варить

бешереү, ҡайнатыу

тех.

иретеү, йәбештереү, иретеп йәбештереү

голова варит у кого; прост. — башы эшләй, тиҙ төшөнә

Русско-башкирский словарь > варить
6 глава

I

купол

көмбәҙ

башлыҡ, эйә

(идти) во главе — башында (барыу); (быть, стоять) во главе — етәкселегендә; ставить во главу угла — иң төп мәсьәлә итеп һанау

II

ж

бүлек

Русско-башкирский словарь > глава
7 головка

Русско-башкирский словарь > головка
8 головушка

Русско-башкирский словарь > головушка
9 голый

яланғас, шәрә

лишённый растительности

ҡола, яланғас, шәрә, таҡыр

ничем не покрытый

ҡаҡ

4.

прил. прям.

,

перен.

;

разг.

ҡоро

ап-асыҡ, асыҡтан-асыҡ

Русско-башкирский словарь > голый
10 горячий

ҡайнар, эҫе, ҡыҙыу

ҡыҙыу, ҡайнар, ялҡынлы

ҡыҙыу

о лошадях

ярһыу, иләү

ҡыҙҙырып, эҫетеп

6.

в знач. сущ. разг.

с горячее

эҫе аш

по горячим следам: — 1) (по свежим следам) эҙе һыуынмаҫ элек, артынса уҡ тикшереү (эҙәрләү)

2) (сразу же) эҫе мәлендә; под горячую руку — (попасть, подвернуться и т.п.) ҡыҙған саҡҡа (тура килеү, эләгеү)

Русско-башкирский словарь > горячий
11 дырявый

прил.

тишек, йыртыҡ

дырявая голова; дырявая память — хәтерһеҙ, тиҙ онотоусан, һыу мейе

Русско-башкирский словарь > дырявый
12 заболеть

I

ауырып китеү, сирләү

увлечься

мауығып китеү

II

сов.

начать болеть

ауырта башлау

Русско-башкирский словарь > заболеть
13 забубённый

Русско-башкирский словарь > забубённый
14 закинуться

эләгеү, эләгеп тороу, барып ҡабыу

откинуться назад, в сторону

артҡа (ситкә) ташланыу

о лошади

баш бирмәү, ситкә ташланыу, буй бирмәү, тайпылыу, өркөү

Русско-башкирский словарь > закинуться
15 закружиться

I

сов.

әйләнә (өйрөлә) башлау

II

баш әйләнгәнсе өйрөлөү (әйләнеү)

ҡаңғырыу, онотолоу

Русско-башкирский словарь > закружиться
16 запрокинуться

артҡа кирелеү, ҡайтарылыу, ҡайҡайыу

Русско-башкирский словарь > запрокинуться
17 идти

туда, от нас; сюда, к нам; возвращаться

барыу, китеү; килеү; ҡайтыу

протекать, проходить

үтеү

происходить, совершаться

барыу

проявлять готовность

күнеү, ризалашыу

во что, на что, подо что

предназначаться, употребляться для чего-л.

барыу, китеү

кому-чему, к кому-чему

подходить, соответствовать

килешеү, барыу

входить, влезать

һыйыу, барыу

делать ход в игре

йөрөү

идти конём шахм. — ат менән йөрөү

надвигаться, наступать

килеү

поступать, выдаваться регулярно

килеү, килеп тороу

идти в гору — алға барыу, күтәрелеү (эш-хәлгә ҡарата)

идти ко дну: — 1) батыу

2) перен. юҡҡа сығыу; идти замуж — кейәүгә сығыу

поступать куда-л., приступать к чему-л.

барыу, инеү, китеү

двигаться, развиваться в каком-л. направлении

барыу

распространяться

сығыу, килеү, аңҡыу

течь, выделяться

килеү, ағыу

находить сбыт

үтеү

пролегать, простираться

үтеү

действовать — о механизмах

йөрөү, эшләү

лить, падать — об осадках

яуыу

Русско-башкирский словарь > идти
18 косматый

лаҫбыр, оҙон ҡуйы йөнлө, ялбыр

туҙған, ялбыр, ялбыр сәсле

ялбыр

Русско-башкирский словарь > косматый
19 круг

түңәрәк, түңәрәк әйләнәһе

площадь круга мат. — түңәрәк майҙаны

тумалаҡ (дүңгәләк), түңәрәк

чего

перечень чего-л.

теҙмә

чего

область, сфера какой-л. деятельности

сфера, даирә, өлкә

кого, какой

группа людей

даирә, ара, ҡор, эс

на круги своя вернуться книжн. — элекке хәлгә ҡайтыу

голова идёт кругом: — 1) баш әйләнә

2) баш ҡатҡан

Русско-башкирский словарь > круг
20 кудлатый

Русско-башкирский словарь > кудлатый

Головная боль
в башкирский

ba күсм. Берәй мөһим мәсьәлә.

Әйткәндәй, күпер мәсьәләһе өмөтбайҙар өсөн күптән баш ауырыуы булып ҡала. «Урал», 3 март 2011.
ru ощущение боли в области черепа

головная боль немного отпустила

баш ауыртыуы əҙерəк ебəрҙе
головная боль немного отпустила

баш ауыртыуы əҙерəк ебəрҙе

Мне нужен вазелин. — борная кислота, — средство от головной боли. — насморка. расстройства желудка. — гриппа — кашля — сердечной боли

Миңә вазелин — бор кислотаһы — баш ауыртыуҙан — тымауҙан — ашҡаҙан ауыртыуҙан — гриптан — йүткереүҙән — йөрәк ауыртыуҙан дарыу кәрәк

Iskander Shakirov

У меня мучительная головная боль

Минең башым ярылып (сатнап) килә

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

И вот в марте 1963 года Пакито пришел домой из школы и стал жаловаться на ужасную головную боль.

Ләкин 1963 йылдың март айында Пакито, мәктәптән ҡайтҡас, башым бик ныҡ ауырта, тип зарлана башланы.

jw2019

Ихтик

Как сообщает Lenta.ru, в числе других симптомов — слабость, утомляемость, кашель, одышка, головная боль и боли в горле.

Lenta.ru хәбәр итеүенсә, башҡа билдәләре — хәлһеҙлек, арыусанлыҡ, йүтәл, тын ҡыҫылыу, баш һәм тамаҡ ауыртыуы.

bashrm.ru

Ихтик

головная боль немного отпустила

баш ауыртыуы əҙерəк ебəрҙе

Ихтик

По его словам, проблема нелегальных игорных заведений по-прежнему остается головной болью уфимского муниципалитета.

Павел Качкаевтың әйтеүенсә, тыйылған уйын йорттары эшмәкәрлеге һаман да Өфө муниципалитеты өсөн баш ауырыуы булып ҡала.

bashrm.ru

Это головные боли, тошнота, рвота, сильные боли в животе с диареей до 10-15 раз в сутки.

Ул иһә баш ауыртыу, күңел болғаныу, ҡоҫоу, тәүлегенә 10-15 тапҡырға ҡәҙәр эс китеү (диарея) менән ныҡ итеп эс ауыртыу.

bashrm.ru

Что вы принимаете от головной боли (простуды, кашля?)

Һеҙ баш ауыртыуҙан (һалҡын тейеүҙән, йүтәлдән) нимә ҡабул итәһегеҙ?

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

Болезнь сопровождается головной болью, высокой температурой, тошнотой и головокружением.

Сир ваҡытында баш ауыртыуы, юғары температура, күңел болғаныуы һәм баш әйләнеүе күҙәтелә.

bashrm.ru

Осн. симптомы: боль при глотании, головная боль, повышение т-ры тела, общее недомогание.

Төп симптомдары: йотҡанда ауыртыу, баш ауыртыу, тән театраһы күтәрелеү, дөйөм хәлһеҙлек.

Bashkir Encyclopedia

Среди других симптомов — озноб, обильное потоотделение, головная боль, светобоязнь, головокружение, ломота в мышцах и суставах, слабость, утомляемость.

Башҡа билдәләре: ҡалтырата, тирләтә, баш һәм мускулдар ауырта, баш әйләнә, хәл бөтә.

bashrm.ru

Девочка пожаловалась на недомогание: температуру, кашель и головные боли.

Ҡыҙ температураға, йүткереүгә һәм башы ауыртыуға зарланған.

bashrm.ru

Ихтик

Предаваясь, таким образомг беспричинной злобе, он в конце концов однажды заболел от головной боли

Шулай үҙ алдына үҙе эсенән зәһәр сәсеп ултыра торғас, бер көндө ул башынан түҙмәй ауырып китте (З. Биишева)

Iskander Shakirov

Возможны головные боли, упадок сил.

Баш ауыртыуы, хәл бөтөүе ихтимал.

bashrm.ru

Симптомы: сильные пульсирующие головные боли длительностью 4-72 часа, тошнота, рвота, свето- или звукобоязнь.

Симптомдары: баштың 4-72 сәғәт буйы ныҡ һулҡылдап ауыртыуы, уҡшыу, ҡоҫоу, яҡтылыҡты йәки тауышты күтәрә алмау.

Bashkir Encyclopedia

— Одна из головных болей каждого региона — получение денег из федерального бюджета.

— Федераль ҡаҙнанан аҡса алыу — һәр төбәкте борсоған мәсьәләләрҙең береһе.

bashrm.ru

У меня постоянные головные боли

Минең һәр ваҡыт башым ауырта

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

Осн. симптомы: насморк, першение в горле, кашель, повышение т-ры, головная боль.

Төп симптомдары: тымаулау, тамаҡ ҡымырйыуы, йүтәлләү, температура күтәрелеү, баш ауыртыуы.

Bashkir Encyclopedia

лекарство от головной боли

Ихтик

Оно помогает от головной боли

Ул баш ауыртыуынан ярҙам итә

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

Осн. симптомы: интоксикация, повышение т-ры тела, слабость, головная боль, фибринозные поражения слизистых оболочек.

Төп симптомдары: ағыуланыу, тән театраһы күтәрелеү, хәлһеҙлек, баш ауыртыу, лайлалы тиресәләрҙә фибриноз яра барлыҡҡа килеү.

Bashkir Encyclopedia

головная боль
в башкирский

ba күсм. Берәй мөһим мәсьәлә.

Әйткәндәй, күпер мәсьәләһе өмөтбайҙар өсөн күптән баш ауырыуы булып ҡала. «Урал», 3 март 2011.
ru ощущение боли в области черепа

головная боль немного отпустила

баш ауыртыуы əҙерəк ебəрҙе
головная боль немного отпустила

баш ауыртыуы əҙерəк ебəрҙе

Iskander Shakirov

У меня мучительная головная боль

Минең башым ярылып (сатнап) килә

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

И вот в марте 1963 года Пакито пришел домой из школы и стал жаловаться на ужасную головную боль.

Ләкин 1963 йылдың март айында Пакито, мәктәптән ҡайтҡас, башым бик ныҡ ауырта, тип зарлана башланы.

jw2019

Ихтик

Lenta.ru хәбәр итеүенсә, башҡа билдәләре — хәлһеҙлек, арыусанлыҡ, йүтәл, тын ҡыҫылыу, баш һәм тамаҡ ауыртыуы.

bashrm.ru

Ихтик

головная боль немного отпустила

баш ауыртыуы əҙерəк ебəрҙе

Ихтик

bashrm.ru

Это головные боли, тошнота, рвота, сильные боли в животе с диареей до 10-15 раз в сутки.

bashrm.ru

Что вы принимаете от головной боли (простуды, кашля?)

Һеҙ баш ауыртыуҙан (һалҡын тейеүҙән, йүтәлдән) нимә ҡабул итәһегеҙ?

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

Болезнь сопровождается головной болью, высокой температурой, тошнотой и головокружением.

Сир ваҡытында баш ауыртыуы, юғары температура, күңел болғаныуы һәм баш әйләнеүе күҙәтелә.

bashrm.ru

Осн. симптомы: боль при глотании, головная боль, повышение т-ры тела, общее недомогание.

Төп симптомдары: йотҡанда ауыртыу, баш ауыртыу, тән театраһы күтәрелеү, дөйөм хәлһеҙлек.

Bashkir Encyclopedia

Башҡа билдәләре: ҡалтырата, тирләтә, баш һәм мускулдар ауырта, баш әйләнә, хәл бөтә.

bashrm.ru

Девочка пожаловалась на недомогание: температуру, кашель и головные боли.

Ҡыҙ температураға, йүткереүгә һәм башы ауыртыуға зарланған.

bashrm.ru

Ихтик

Предаваясь, таким образомг беспричинной злобе, он в конце концов однажды заболел от головной боли

Шулай үҙ алдына үҙе эсенән зәһәр сәсеп ултыра торғас, бер көндө ул башынан түҙмәй ауырып китте (З. Биишева)

Iskander Shakirov

Возможны головные боли, упадок сил.

Баш ауыртыуы, хәл бөтөүе ихтимал.

bashrm.ru

Симптомы: сильные пульсирующие головные боли длительностью 4-72 часа, тошнота, рвота, свето- или звукобоязнь.

Симптомдары: баштың 4-72 сәғәт буйы ныҡ һулҡылдап ауыртыуы, уҡшыу, ҡоҫоу, яҡтылыҡты йәки тауышты күтәрә алмау.

Bashkir Encyclopedia

— Одна из головных болей каждого региона — получение денег из федерального бюджета.

— Федераль ҡаҙнанан аҡса алыу — һәр төбәкте борсоған мәсьәләләрҙең береһе.

bashrm.ru

У меня постоянные головные боли

Минең һәр ваҡыт башым ауырта

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

Осн. симптомы: насморк, першение в горле, кашель, повышение т-ры, головная боль.

Төп симптомдары: тымаулау, тамаҡ ҡымырйыуы, йүтәлләү, температура күтәрелеү, баш ауыртыуы.

Bashkir Encyclopedia

лекарство от головной боли

Ихтик

Оно помогает от головной боли

Ул баш ауыртыуынан ярҙам итә

Iskander Shakirov-tm-WIWBqeAZ

Bashkir Encyclopedia

боль+головная

употребляется для соединения противопоставляемых предложений или членов предложения

ә, киреһенсә; ләкин, әммә-ләкин, -ға/-гә ҡарамаҫтан (ҡарамай, ҡарамайынса)

я вернулся домой, а он остался — мин өйгә ҡайттым, ә ул ҡалды

я зайду к вам не сегодня, а завтра — мин һеҙгә бөгөн түгел, ә иртәгә инеп сығырмын

до начала сеанса осталось пять минут, а людей в зал не пускают — сеанс башланырға биш минут ҡалған, ләкин халыҡты залға индермәйҙәр

он учится в вузе, а вот ты не сумел — ул юғары уҡыу йортонда уҡый, ә бына һин булдыра алманың

он человек простой, а ведь имеет вес в обществе — ул ябай кеше, ә шулай ҙа йәмғиәттә абруйы бар

в соединении с вопросительными местоимениями или местоимёнными наречиями `конечно`, `безусловно так`

әлбиттә, фәҡәт шулай

и пришёл?! — А то как же! — килгәнме?! — Элбиттә!

иди своей дорогой, а не то получишь от меня — юлыңда бул, юғиһә кәрәгеңде алырһың

указывает на уступительный характер противопоставления предложений или их членов

(ә) шулай булһа ла, (ә) шулай ҙа, тик, барыбер, да/дә

можете остаться при своём мнении, а всё-таки я прав — үҙ фекерегеҙҙә ҡалығыҙ, ә мин барыбер хаҡлымын

сопоставит

соединяя предложения, служит сопоставлению их главных или второстепенных членов, а так же служит сопоставлению одновременных событий и действий

ә, шул ваҡытта, шул саҡта, -ға/-ғә килгәндә; шул (ике) арала

отец ушёл, а сын продолжал стоять — атаһы китеп барҙы, ә улы тора бирҙе

отец развёл костёр, а дети пошли за ягодами — аталары ут яғып ебәрҙе, ә балалар еләккә китте

употребляется для присоединения предложений или членов предложений

вдоль плетня в один ряд посажена смородина, а далее растёт какое-то дерево — ситән буйлап бер рәт ҡарағат ултыртылған, ә унан ары ниндәйҙер ағас үҫеп ултыра

сначала мы посетили выставку, а затем музей — башта күргәҙмәлә, ә һуңынан музейҙа булдыҡ

в сочетании со словами `значит`, `потому`, `следовательно`, `стало быть`

и т.п.

присоединяет предложения или члены предложения, в которых содержится вывод, заключение из сказанного ранее

шуға күрә, тимәк, шунлыҡтан

его пока никто толком не знает, а потому о нём ничего не говорят — уны әлегә бер кем йүнләп белмәй, шуға күрә уның тураһында бер нәмә әйтмәйҙәр ҙә

в сочетании с местоимением `всё` присоединяет предложения или члены предложения, указывающие на причину высказанного ранее

ә барыһы (бөтәһе, һәммәһе)

откололся я от своих друзей, а всё из-за тебя — дуҫтарымдан айырылдым мин, ә барыһы һинең арҡала

в сочетании со словами `кстати`, `впрочем`

и т.п.

употребляется для передачи внезапности изменения мысли

әйткәндәй, ә шулай ҙа

он ещё не приехал. А кстати, ты не забыл прихватить с собой документы? — ул әле ҡайтып етмәне. Эйткәндәй, һин үҙең менән документтарыңды алырға онотманыңмы?

употребляется в начале вопросительных и восклицательных предложений для усиления выразительности (часто в сочетании с местоимениями и наречиями `как`, `какой`, `сколько`)

а сколько я терпел — уму непостижимо! — ә мин күпме түҙҙем — аҡылға һыймаҫлыҡ!

в начале ответов на вопросы придаёт большую выразительность ответу, выделяя то или иное слово

ә, (йә) булмаһа, юғиһә, юҡһа

как ты сказал? — а никак! — нимә тинең? — ә бер нисек тә!

спеши, а то опоздаешь — ашығыңҡыра, юҡһа һуңларһың

сходите туда сами, а то пошлите кого-нибудь — унда һеҙ үҙегеҙ барығыҙ, йә булмаһа берәйһен ебәрегеҙ

как отклик на обращение или при переспрашивании нерасслышанного

а? Ничего ведь не слышу, говори отчётливей — ә? Бер нәмә лә ишетмәйем бит, асығыраҡ һөйлә

после предложений, требующих ответа, подтверждения

и т.п.

, выражает побуждение к ответу или к действию

ә, эйеме

что ты натворил, а? — нимә эшләнең һин, ә?

в вопросах и восклицаниях выражает сильное удивление, восхищение или возмущение

вот парень, а! — егете лә егете бит, ә!

кого осрамили ведь, а?! — кемде хур иттеләр бит, ә?!

употребляется при повторном обращении к кому-л. для привлечения внимания

смотри-ка, что он делает, а? — ҡара әле, нимә эшләй ул, ә?

выражает припоминание, догадку, удивление

ә, ә-ә

а-а, это ты? — ә-ә, был һинме ни?

а, вот как! — ә, бына нисек!

выражает узнавание (при встрече с кем-л.)

ә, ә-ә, әһә

а, вот куда вы спрятались! — әһә, бына ҡайҙа йәшенгәнһегеҙ икән!

выражает удовольствие, радость (при виде кого-чего-л.)

ә, уй

а, мамочка! Как я рад тебя видеть! — уй, әсәкәйем! Һине күреүемә шундай шатмын!

выражает досаду, негодование, угрозу, злорадство

ә, әһә

а, вы ещё сопротивляетесь! — әһә, һеҙ ҡаршылашаһығыҙмы әле!

выражает решимость

эй

выражает ужас, отчаяние, боль

и т.п.

уй

а-а-а, не трогайте меня, ради бога! — уй, алла хаҡы өсөн, миңә теймәгеҙ!

Литература:

Мустафин Р. И., Буховец А. В., Протасова А. А., Шайхрамова Р. Н., Ситенков А. Ю., Семина И. И. Сравнительное исследование поликомплексных систем для гастроретентивной доставки метформина. Разработка и регистрация лекарственных средств. 2015; 1(10): 48–50.
Pund A. U., Shandge R. S., Pote A. K. Current approaches on gastroretentive drug delivery systems. Journal of Drug Delivery and Therapeutics. 2020; 10(1): 139–146. DOI: 10.22270/jddt.v10i1.3803.
Haeser, «Handbuch der Gesch. d. Medicin».
https://ru.glosbe.com/ru/ba/%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%20%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82.
https://translate.academic.ru/%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%20%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82/ru/ba/.
https://ru.glosbe.com/ru/ba/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F%20%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%8C.
https://ru.glosbe.com/ru/ba/%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F%20%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%8C.
https://translate.academic.ru/%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%8C+%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F/ru/ba/.
Moustafine R. I., Bobyleva V. L., Bukhovets A. V., Garipova V. R.,Kabanova T. V., Kemenova V. A., Van den Mooter G. Structural transformations during swelling of polycomplex matrices based on countercharged (meth)acrylate copolymers (Eudragit® EPO/Eudragit® L 100-55). Journal of Pharmaceutical Sciences. 2011; 100:874–885. DOI:10.1002/jps.22320.